โรงเรียนดำรงวิทยา จัดการเรียนการสอนปฏิบัติการชีววิทยาเรื่อง การแบ่งเซลล์แบบไมโอซิส (Meiosis) จากอับเรณูดอกกุยช่าย

วันที่ 22 ธันวาคม 2562 เวลา 14.30  – 16.20 น. ณ ห้องปฏิบัติการวิทยาศาสตร์ โครงการห้องเรียนพิเศษ SMP โรงเรียนดำรงวิทยา นางสาวชัซวานี เปาะตองเซ็ง ครูผู้สอนรายวิชาชีววิทยา ได้ทำการเรียนการสอนปฏิบัติการชีววิทยาเรื่อง การแบ่งเซลล์แบบไมโทซิส (Meiosis) จากอับเรณูดอกกุยช่าย ให้กับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/1 และชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/2 โดยมีนายอามัน วีรภัทรษฎากร เจ้าหน้าที่นักวิทยาศาสตร์ประจำโรงเรียนคัมภีร์วิทยาและนางสาวมาซีเตาะห์ ปะดอแม เจ้าหน้าที่นักวิทยาศาสตร์ประจำโรงเรียนสุทธิศาสน์วิทยา เป็นผู้ร่วมสอนในปฏิบัติการครั้งนี้

การแบ่งเซลล์ (CELL DIVISION)

        การเจริญเติบโต และการสืบพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตจะมีความเกี่ยวข้องกับการแบ่งเซลล์ ในการแบ่งเซลล์นั้นจะมีขบวนการ 2 ขบวนการ เกิดสลับกันไป คือ การแบ่งตัวของนิวเคลียส (KARYOKINESIS) และการแบ่งตัวของไซโทพลาซึม (CYTOPLASM) โดยปกติเมื่อสิ้นสุดการแบ่งตัวของนิวเคลียสแล้ว ก็จะเริ่มการแบ่งตัวของไซโทพลาสซึมทันที การแบ่งตัวของนิวเคลียสมีอยู่ 2 แบบ คือ การแบ่งตัวแบบไมโทซิส และการแบ่งตัวแบบไมโอซิส

        การแบ่งเซลล์แบบไมโอซิส เป็นการแบ่งเซลล์เพื่อสร้างเซลล์สืบพันธุ์ของสัตว์ ซึ่งเกิดในวัยเจริญพันธุ์ ของสิ่งมีชีวิต โดยพบในอัณฑะ (testes), รังไข่ (ovary), และเป็นการแบ่งเพื่อสร้างสปอร์ (spore) ในพืช ซึ่งพบในอับละอองเรณู (pollen sac) และอับสปอร์ (sporangium) หรือโคน (cone) หรือในโอวุล (ovule) มีการลดจำนวนชุดโครโมโซมจาก 2n เป็น n ซึ่งเป็นกลไกหนึ่ง ที่ช่วยให้จำนวนชุดโครโมโซมคงที่ ในแต่ละสปีชีส์ ไม่ว่าจะเป็นโครโมโซม ในรุ่นพ่อ - แม่ หรือรุ่นลูก – หลานก็ตาม

       การแบ่งเซลล์แบบไมโอซิสมี 2 ขั้นตอน คือ

ไมโอซิส I (Meiosis - I) หรือ Reductional division ขั้นตอนนี้จะมีการแยก homologous chromosome ออกจากกัน

         ไมโอซิส II (Meiosis - II) หรือ Equational division ขั้นตอนนี้จะมีการแยกโครมาทิด ออกจากกัน

         เมื่อสิ้นสุดการแบ่งจะได้ 4 เซลล์ที่มีโครโมโซมเซลล์ละ n (Haploid) ซึ่งเป็นครึ่งหนึ่งของเซลล์ตั้งต้น และเซลล์ที่ได้เป็นผลลัพธ์ ไม่จำเป็นต้องมีขนาดเท่ากัน

         ข้อมูลจาก http://www.ipecp.ac.th/ipecp/cgi-binn/BP1/Program/chapter5/p2_2.html#

ดอกกุยช่าย 

วัตถุประสงค์

          1. สามารถระบุระยะต่าง ๆ ของเซลล์ที่กำลังแบ่งเซลล์แบบไมโอซิสได้

          2. สามารถเตรียมสไลด์ เพื่อใช้ในการศึกษาการแบ่งเซลล์แบบไมโอซิสได้

วัสดุอุปกรณ์และสารเคมี

          1. กล้องจุลทรรศน์                            7. ปากคีบ

          2. สีย้อมจากข้าวเหนียวดำ                   8. จานเพาะเชื้อ

          3. HCl                                           9. กระดาษทิชชู

          4. น้ำกลั่น                                       10. หลอดหยด

          5. ดอกกุยช่าย                                  11. ตะเกียงแอลกอฮอล์

          6. แผ่นสไลด์และกระจกปิดสไลด์            12. แท่งแก้วคนสาร

ผลการทดลอง

ระยะโพรเฟส ที่กำลังขยาย 100X

ระยะโพรเฟส ที่กำลังขยาย 40X

บรรยากาศการเรียนการสอน

         จากผลการทดลองนักเรียนสามารถเตรียมสไลด์ตัวอย่างจากอับเรณูดอกกุยช่าย สามารถใช้กล้องจุลทรรศน์ และสามารถระบุระยะของเซลล์ที่พบที่กำลังแบ่งเซลล์แบบไมโอซิสได้