แลกเปลี่ยนประสบการณ์จากการอบรมปฏิบัติ เรื่อง การจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการโดยการปฏิบัติ วันที่ 2 -4 ก.ย.59 โดยคณะวิทยากรจากโรงเรียนดรุณสิกขาลัย ซึ่งนำทีมโดย ผศ.พรรณี ในสังกัดมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล่าธนบุรี ได้นำเสนอตัวอย่างการจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการ หลายๆ กิจกรรม ทำให้ครูผู้สอน นักวิทยาศาสตร์ในโครงการ SMP ได้เปิดโลกทรรศน์ ปรับกรอบแนวคิด และลงมือปฏิบัติจริงในการสอนแบบบูรณาการผ่านกิจกรรมหรือเรื่องราวต่างๆ ทำให้การจัดกิจกรรมการเรียนรู้มีลักษณะกระตุ้นและท้าทายผู้เรียน เรียนวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และสาระวิชาที่เกี่ยวข้องไปพร้อมๆ กัน โดยอิงจากประสบการณในชีวิตจริง
- กิจกรรมการทำขนมบัวลอย บูรณาการสาระการเรียนรู้ (2 ก.ย. 59)
การออกแบบกิจกรรมการสอนโดยประยุกต์นำเอากิจกรรม "การทำขนมบัวลอย" มาใช้เป็นกิจกรรมหลัก เน้นกระบวนการกลุ่ม เสนอเป็นตัวอย่างการจัดการเรียนการสอนแบบบูรณาการหลายสาระพร้อมๆ กัน โดยสามารถขั้นตอน ดังนี้
- กำหนดให้ผู้เรียน แบ่งกลุ่ม 5-7 คน เพื่อทำกิจกรรมร่วมกัน
- ผู้สอนชี้แจงกิจกรรมที่นักเรียนจะต้องทำ โดยให้แต่ละกลุ่มคิดสูตร "การทำขนมบัวลอย" จำนวน 3 สูตร จากวัสดุต่างๆ ที่เตรียมไว้ให้ โดยให้แต่ละกลุ่มพิจารณาจากโดยอาจใช้ประสบการณ์เดิม หรือค้นหาความรู้เกี่ยวกับสูตรขนมบัวลอย จากนั้นให้เขียนสูตรลงในกระดาษ พร้อมขั้นตอนการปรุงหรือทำขนมบัวลอด
- จากนั้นให้ใช้เทคนิคการนำเสนอแบบ Visual Taking Note นำเสนอ ขั้นตอนหรือวิธีการปรุงขนมบัวลอย โดยใช้ภาพและตัวเลขในการสื่อความหมาย ข้อห้ามคือ ใช้ภาพและตัวเลขเท่านั้นในการนำเสนอวาดไว้ในกระดาษ Flip Chart
- ขั้นตอนต่อมาให้สมาชิกกลุ่มอื่นๆ ลองอ่านหรือนำเสนอ ขั้นตอนหรือวิธีการปรุงขนมบัวลอย โดยใช้ภาพและตัวเลขในการสื่อความหมาย
- ให้นำขนมบัวลอยไปต้มตามขั้นตอนจริง (สร้างความสนุกสนานให้กับผู้เรียน) และลองชิม
- จากนั้นให้ผู้อบรมวิเคราะห์และสรุปว่า กิจกรรมการทำขนมบัวลอย มีสาระการเรียนรู้วิชาใด เรื่องอะไรที่เกี่ยวข้องบ้าง (การนำเสนอของกลุ่ม มีสาระวิชา เช่น เคมี ชีววิทยา คณิตศาสตร์ สังคมศึกษา) เพื่อให้เห็นแนวทางว่า ผู้สอนสามารถกำหนดกิจกรรมให้แก่ผู้เรียนร่วมกันเรียนรู้ โดยบูรณาการสาระวิชาลงในกิจกรรมที่ผู้สอนได้ออกแบบร่วมกันไว้แล้วอย่างดี สอดคล้องกับผลการเรียนรู้ที่ต้องการในแต่ละสาระการเรียนรู้ตามหลักสูตร
- กิจกรรมออกแบบเรือที่มีความคิดสร้างสรรค์
- กำหนดให้ผู้เรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 5-7 คน
- แต่ละกลุ่มร่วมกันออกแบบเรือโดยใช้จินตนาการ, ประโยชน์ใช้สอย, หลักการทางวิชาการ โดยออกแบบร่างไว้ในกระดาษ (ร่างที่ 1) โดยให้สามารถทำงานได้จริง
- นำแบบที่ได้ออกแบบไว้ในกระดาษ วาดในกระดาษ Flip Chart ของกลุ่ม เพื่อให้เป็นแบบร่างที่ 2 โดยคงกรอบความคิดร่างที่ 1 ไว้ให้มากที่สุด
สรุปผลการอบรมปฏิบัติการ สิ่งที่ได้จากการอบรมครั้งนี้ ที่สำคัญคือ การเปลี่ยนกรอบความคิดของครูผู้สอนในโครงการ SMP ประสบการณ์ในการจัดกิจกรรมการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลายๆ สาระการเรียนรู้ (หลายวิชา) ผ่านกิจกรรมและกระบวนการกลุ่ม สร้างทักษะการทำงานเป็นทีมของครูผู้สอน ที่ต้องร่วมกันออกแบบการสอน (จัดทำแผนการสอนแบบบูรณาการ) ร่วมกัน ซึ่งนับเป็นหน้าที่หลักและสำคัญที่สุดของครู ที่สำคัญคือการที่จะจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการได้นั้น ต้องคำนึงถึงหลักสูตร วิธีการบริหารหลักสูตร และนโยบายของผู้บริหารโรงเรียน ที่จะต้องเข้าใจกรอบความคิดในเรื่องของ "การสอนแบบบูรณาการ" ซึ่งการจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการ น่าจะเป็นแนวทางหนึ่งในการดำเนินงานตามนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการ "ลดเวลาเรียน เพิ่มเวลารู้" ได้ และจะเกิดประโยชน์กับนักเรียนอย่างแท้จริง