ปฏิบัติการเคมี เรื่อง การศึกษาสมบัติกรด-เบสของสารละลายเกลือ

วันที่ 3 ธันวาคม 2562 เวลา 14.30– 16.00 น. ณ ห้องปฏิบัติการวิทยาศาสตร์ โครงการ SMP โรงเรียนคัมภีร์วิทยา นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5/1 smp ได้เข้ามาใช้บริการเพื่อทำการทดลองวิชาเคมี เรื่อง การศึกษาสมบัติกรด-เบสของสารละลายเกลือ โดยมี อ.สูไวนะ เบ็ญดาโอะ อาจารย์ประจำวิชาเคมี เป็นผู้สอน
วัตถุประสงค์
1.ทดลองเพือสมบัติกรด-เบสของสารละลายเกลือ
2.ระบุุสมบัติกรด-เบสของสารละลายเกลือจากอินดิเคเตอร์

ไฮโดรไลซิสของเกลือ หมายถึงปฏิกิริยาของเกลือกับน้ำแล้วทำให้สารละลายของเกลือนั้นมีสมบัติเป็นกรดอ่อนหรือเป็นเบสอ่อนเพราะไอออนบางชนิดที่แตกตัวออกจากเกลือเมื่อเป็นสารละลายจะไปทำปฏิกิริยากับน้ำแล้วให้ H3O+ หรือ OH- เมื่อนำเกลือมาละลายน้ำ จะทำให้ pH เปลี่ยนแปลงหรือไม่นั้นเกิดจากเกลือที่เกิดขึ้นนั้นสามารถทำปฏิกิริยากับน้ำได้หรือไม่ เมื่อทำปฏิกิริยาแล้วทำให้เกิดไฮโดรเนียมไอออนหรือไฮดรอกไซด์ไออนเกิดขึ้น ถ้าเกิดไฮโดรเนียมไอออนขึ้นจะทำให้สารละลายเป็นกรดและถ้าเกิดไฮดรอกไซด์ไอออนจะเป็นเบสเกิดขึ้นดังตัวอย่าง เช่น

⏩เมื่อนำเกลือ CH3COONa ไปละลายน้ำจะแตกตัวให้ โซเดียมไอออนและอะซิเตตไอออนจากนั้นอะซิเตตไอออนสามารถเกิดไฮโดรไลซิสกับน้ำเป็นอะซิติกและไฮดรอกไซด์ไอออนเกิดขึ้น ทำให้สารละลายที่ได้มีสมบัติเป็นเบส ส่วนโซเดียมไอออนจะไม่เกิดปฏิกิริยาไฮโดรไลซิสเกิดขึ้นเพราะมาจากเบสแก่ซึ่งแตกตัวได้ 100 % แล้วจึงไม่มีผลต่อปฏิกิริยา

⏩ เมื่อนำเกลือ NH4Cl มาละลายน้ำ ทำให้เกิดการแตกตัวเป็นแอมโมเนียมไอออนและคลอไรด์ไอออน พบว่า แอมโมเนียมไอออนสามารถเกิดไฮโดรไลซิสกับน้ำเกิดไฮโดรเนียมไอออนขึ้น ทำให้สารละลายที่ได้มีสภาพเป็นกรด

⏩เมื่อนำ NaCl มาละลายน้ำจะสามารถแตกตัวได้โซเดียมไอออนและไฮดรอกไซด์ไอออนเกิดขึ้นทั้งโซเดียมไอออนและไฮดรอกไซด์ไอออน ไม่สามารถเกิดปฏิกิริยาไฮโดรไลซีสขึ้นจึงทำให้สารละลายที่ได้มีสภาวะเป็นกลาง

สารเคมีที่ใช้

1.NaCl

2.NH4Cl 

3.CH3COONa

4.ยูนิเวอร์ซัลอินดิเคเตอร์

การทดลอง

แถบสียูนิเวอร์ซัลอินดิเคเตอร์

ผลการทดลองสัมบัติกรด-เบสของสารละลายเกลือทั้ง 3 ชนิด เมือหยดยูนิเวอร์ซัลอินดิเคเตอร์ แล้วเทียบกับแถบสีพบว่า
                                                     หลอดที่ 1 สารละละลายNH4Cl (สีเหลือง มีค่า pH = 4 ) เป็นกรด                                                                                     หลอดที่ 2 สารละลาย CH3COONa (สีฟ้า มีค่า pH = 9 ) เป็นเบส                               

                                                      หลอดที่ 3สารละลาย NaCl (สีเขียว มีค่า pH = 7 )  เป็นกลาง 

ภาพบรรยากาศการทดลอง

 การทดลองนี้ทำให้นักเรียนเข้าใจเกี่ยวปฏิกริยาไฮโดรไลซิสของเกลือ(salt hydrolysis) แต่ละชนิด และอธิบายคุณบัติกรด-เบสของสารละลายเกลือได้ อีกทั้งยังเพิ่มทักษะการทดลองทางวิทยาศาสตร์ให้ดียิ่งขึ้น